De onderwijssector boekt vooruitgang in de strijd tegen ransomware, maar de keerzijde is een zware druk op IT-teams. Dat blijkt uit het jaarlijkse State of Ransomware in Education-rapport van beveiligingsbedrijf Sophos, gebaseerd op onderzoek onder 441 IT- en securityleiders wereldwijd.
Minder losgeld, snellere herstelkosten
Volgens het rapport zijn scholen en universiteiten beter in staat aanvallen te stoppen voordat bestanden worden versleuteld. Bij basisscholen en middelbare scholen lukte dat in 67 procent van de gevallen, bij hoger onderwijs in 38 procent, de hoogste cijfers in vier jaar. Ook de financiële schade daalt: losgeldbetalingen liggen fors lager, met gemiddeld 800.000 dollar in het lager onderwijs en 463.000 dollar in het hoger onderwijs. De herstelkosten buiten losgeld om daalden respectievelijk met 39 en 77 procent.
Ransomware
Toch blijft het aantal aanvallen hoog. Cybercriminelen zoeken nieuwe methoden om druk uit te oefenen, waaronder chantage zonder daadwerkelijk data te versleutelen. Bovendien beschikt nog altijd 67 procent van de instellingen naar eigen zeggen over beveiligingslekken of onvoldoende capaciteit om aanvallen effectief te stoppen.
AI als nieuwe dreiging
Een opvallende trend is het toenemende gebruik van kunstmatige intelligentie door aanvallers. Phishingcampagnes, stemmanipulatie en deepfakes maken aanvallen overtuigender en moeilijker te herkennen. Vooral hoger onderwijs blijft aantrekkelijk doelwit vanwege de aanwezigheid van waardevolle onderzoeksdata, waaronder datasets voor AI-modellen.
Persoonlijke gevolgen voor IT-teams
Het rapport wijst daarnaast op de menselijke impact. Bijna 40 procent van de respondenten gaf aan stress of angst te ervaren na een aanval, en ruim een kwart van de medewerkers nam verlof. Meer dan een derde voelde zich schuldig omdat ze de aanval niet konden voorkomen.
Balans tussen vooruitgang en kwetsbaarheid
“Ransomware-aanvallen verstoren niet alleen lessen, maar ook hele gemeenschappen van studenten, families en docenten”, zegt Alexandra Rose van Sophos. Hoewel scholen beter reageren en herstellen, benadrukt zij dat de focus moet liggen op preventie en samenwerking met betrouwbare partners.
Het onderzoek toont aan dat vooruitgang mogelijk is, maar dat onderwijsinstellingen hun digitale weerbaarheid verder moeten versterken om toekomstige en steeds geavanceerdere dreigingen het hoofd te bieden.