Bedrijven besteden vandaag 11 procent van hun R&D-budget aan quantum-computing, een stijging van 7 procent tegenover 2023. Toch blijft de voorbereidheid beperkt met een gemiddelde Quantum Readiness Index-score van slechts 28 op 100. Het grootste struikelblok? Een tekort aan gekwalificeerd personeel. IBM lijkt dit probleem vanaf 2026 vanuit het Belgische Hasselt deels te willen wegwerken.
IBM publiceerde de tweede editie van zijn Quantum Readiness-studie. Het rapport toont aan dat bedrijven wereldwijd hun investeringen in quantum-technologie flink opschroeven. Maar de technologie zelf en de beschikbare expertise hinken nog achterop.
Europa beent bij
De nieuwe index meet hoe goed organisaties voorbereid zijn op quantum-computing. Die score steeg van 22 in 2023 naar 28 dit jaar. Petra Florizoone, Director of Global Partnerships & Business Development voor IBM Quantum en coauteur van het onderzoek, duidt de cijfers tijdens een mediarondetafel in Brussel. “We zien momentum, dat is positief. Bedrijven beginnen de waarde in te zien. Toch zijn er nog grote hiaten.”
De foto boven dit artikel toont de panelleden van het rondetafelgesprek. V.l.n.r. Petra Florizoone, Director of Global Partnerships & Business Development voor IBM Quantum, Thomas Rotté, Software Engineer Quantum Computing bij KBC en Raf Degens, CEO van Corda Campus.
Europa presteert ongeveer gelijk aan het wereldgemiddelde met een score van 28. “Dat percentage blijft aan de lage kant, maar is volgens Florizoone toch een positief teken dat het het quantum-computing-verhaal nu ook in Europa gehoor krijgt. “Europa heeft een inhaalslag gemaakt. De VS en Japan namen het voortouw, maar nu zien we ook Europa echt opstarten.” De lage score laat echter zien dat er nog een lange weg te gaan is.
Van alle ondervraagde bedrijven wijst 61 procent een gebrek aan gekwalificeerd talent als het grootste obstakel aan. Dat probleem speelt sterker in Europa, waar wereldwijd twee derde van de quantum-gerelateerde vacatures onvervuld blijven door een tekort aan kandidaten. Andere barrières zijn de onvolwassenheid van de technologie (56 procent), onduidelijke tijdslijnen voor use cases (46 procent) en dure hardware (41 procent).
Wisselwerking met AI-investeringen
De combinatie van AI en quantum-technologie blijkt wel een belangrijke katalysator. Bedrijven die quantum als aanvulling op AI positioneren, investeren 33 procent meer. Bedrijven die nu al een quantum-strategie ontwikkelen, verwachten tegen 2030 een 53 procent hogere ROI dan hun concurrenten. De top 10 procent van de ondervraagde organisaties, de zogenaamde quantum-ready organizations (QRO’s), onderscheiden zich niet alleen door technologie maar ook door houding. Van hen is 83 procent gemotiveerd om innovatie te versnellen, 83 procent wil hardnekkige businessproblemen oplossen en 88 procent richt zich op het toekomstbestendig maken van hun computingstrategie.
Het inschatten wanneer deze investeringen werkelijk opleveren, blijft voorlopig een schatting. Florizoone geeft wel de geschatte tijdlijn van IBM aan om bedrijven toch een idee te geven: “We verwachten dus tegen 2029 een fouttolerante quantum-computer te hebben. Je moet dus weten dat quantum-computers nog steeds veel ruis bevatten. Ze zijn erg gevoelig voor trillingen en dergelijke. En daar werken we nu aan.”
Verantwoord gebruik nog onderbelicht
Opvallend is dat slechts 2 procent van de quantum-ready organisaties verantwoorde praktijken als prioriteit ziet bij het selecteren van providers. Dit ondanks wijdverspreide bezorgdheid over quantum-risico’s. Het toont aan dat er gevaarlijke governance-gaten blijven bestaan.
België en Nederland beschikken over sterke innovatiehubs en samenwerkingsverbanden. Door gericht in te zetten op talentontwikkeling en de samenwerking tussen private en publieke spelers te versterken, kan de implementatie van quantum-technologie in bedrijven in een stroomversnelling komen. Dat is de kern van de boodschap die IBM meegaf tijdens het evenement in Brussel.
Start-ups krijgen mogelijkheden in Hasselt
Aangeschoven bij de mediarondetafel zat ook Raf Degens, CEO van Corda Campus. Degens heeft vanuit zijn positie belangrijke inzichten in de omarming van quantum computing bij Belgische start-ups en scale-ups. “De hoofdfocus van deze bedrijven ligt vandaag nog in AI. In dat gebied is het potentieel onmiddellijk duidelijk, terwijl er bij quantum computing nog meer onzekerheden zijn: wanneer is het er en wanneer moet mijn infrastructuur beschermd zijn?”
Meer inzichten zullen zij vanaf 2026 kunnen vergaren in de eerste Belgische IBM innovation center. Een exacte datum voor de opening van dit center is er voorlopig nog niet. Degens is wel verheugd het innovation center op zijn campus te mogen verwelkomen. Doel van het center is om start-ups en scale-ups de mogelijkheid te geven met quantum computers aan de slag te gaan. In eerste instantie zal het om een limiet gaan van 400 minuten, die worden gehaald bij de in Duitsland aanwezige computer.
Lees ook: IBM bouwt eerste fouttolerante quantumcomputer Starling